تاریخ خبر: 31/خرداد/99
دکتر محمدهادی طباطبایی یزدی، رئیس مرکز آسمان نمای دانشگاه فردوسی مشهد گفت: خورشید گرفتگی حلقوی بسیار نادر است و هنگامی که ماه موفق به پوشاندن کامل قرص خورشید نمی‌شود، حلقه‌ای دور ماه از خورشید برجای می‌ماند که خورشید گرفتگی حلقوی تشکیل می‌شود.
وی در خصوص خورشید گرفتگی اول تیرماه اظهار کرد: خورشید گرفتگی جزئی، کلی، حلقوی و خورشید گرفتگی کامل مرکزی، انواع خورشیدگرفتگی‌ها هستند. زمانی‌که ماه جلوی خورشید می‌آید، محل قرار گرفتن زمین یا ناظر زمینی که در کجای مخروطه سایه ماه قرار گرفته باشد، می‌تواند این حالت‌های مختلف ایجاد و فرد گرفت‌های مختلفی را تجربه و مشاهده کند.
دکتر محمدهادی طباطبایی یزدی افزود: هر سال بین دو تا پنج خورشید گرفتگی داریم که البته خورشید گرفتگی حلقوی بسیار نادر است. ممکن است تا نزدیک به 200 سال دیگر، سالی نداشته باشیم که 5 خورشید گرفتگی را مشاهده کنیم اما دو، سه و چهار خورشید گرفتگی که دوره‌های آن به نام ساروسی معروف است را تجربه خواهیم کرد. در واقع در این دوره‌ها و رویدادها، خورشیدگرفتگی تکرار می‌شود و شاهد آن خواهیم بود. اما این خورشید گرفتگی در جای قبلی دیده نمی‌شود و شاید حدود 70 تا 80 سال یکبار این پدیده رخ دهد.
وی در ادامه بیان کرد: خورشیدگرفتگی حلقوی زمانی رخ می‌دهد که در زمان گرفت ماه از زمین نسبت به زمان‌های دیگر دورتر باشد درنتیجه قطر ظاهری ماه برای ناظر زمینی کوچک‌تر از قطر ظاهری خورشید خواهد بود. هنگامی که ماه موفق نمی‌شود کل قرص خورشید را بپوشاند، حلقه‌ای دور ماه از خورشید برجای می‌ماند که خورشید گرفتگی حلقوی تشکیل می‌شود.
رئیس مرکز آسمان‌نمای دانشگاه فردوسی مشهد اظهار کرد: در استان برای مقدار پوشیدگی مقادیر مختلفی وجود دارد که در شهر مشهد 57 درصد، در شمال غربی استان حدود 55 درصد و در جنوب شرقی استان هم نزدیک 58 درصد خورشید گرفته می‌شود. به دلیل تابش‌های خطرناکی که در نور خورشید، هنگام خورشید گرفتگی وجود دارد، تابش طیف فرابنفش، مادون قرمز و مرئی بسیار شدید است و هرگز نباید به صورت مستقیم به خورشید نگاه کرد حتی از وسایلی که نور خورشید را هم کدر می‌کند و غیر استاندارد است نباید استفاده کرد. بنابراین برای اینکه چشم دچار مشکل نشود، افراد حتماً باید از فیلترهای مخصوص یا عینک خورشید گرفتگی استفاده کنند.
وی افزود: علاقه‌مندان می‌توانند عینک خورشیدگرفتگی را هم از آسمان‌نمای دانشگاه فردوسی مشهد تهیه کنند یا اینکه می‌توانند به مراکزی مانند فرهنگسرای علوم و نجوم یا پارک وحدت برای دریافت عینک خورشید گرفتگی مراجعه کنند. علاقه‌مندان به علم نجوم می‌توانند در آسمان‌نمای دانشگاه فردوسی مشهد به صورت رایگان و نیز از پشت یک تلسکوپ مخصوص که مجهز به فیلتر خورشید شده، خورشید گرفتگی را مشاهده کنند اما با هیچ وسیله اپتیکی بدون داشتن فیلترهای مخصوص و بدون داشتن آموزش قبلی هرگز نباید اقدام به رصد مستقیم خورشید کنند. افراد بدون اطلاع داشتن نباید رصد کنند و به چشم خود صدمات جبران ناپذیری وارد می‌کنند.
طباطبایی یزدی عنوان کرد: به خاطر اینکه صفحه مدار ماه و زمین با صفحه مدار زمین و خورشید، زاویه‌ای حدود 6 درجه دارد؛ در هر ماه، دقیقاً ماه روبروی خورشید قرار نمی‌گیرد تا بتواند قرص خورشید را بپوشاند و زمانی این اتفاق می‌افتد که ماه هنگام مقارنه با خورشید در گره مداری با مدار زمین و خورشید باشد و به این علت ما در هر ماه، ماه گرفتگی و خورشیدگرفتگی نداریم اما در هر سال بین دو تا پنج گرفت وجود دارد ولی در کره زمین قابل رویت نیست و برای همین پدیده‌ای نسبتا نادر به شمار می‌رود.
