شهرستان میبد در استان یزد یکی از قدیمی ترین شهرهای ایران می باشد که با بافت تاریخی و قدمت چند هزار ساله بناهای تاریخی بسیاری را در خود جای داده است. یکی دیگر از بناهای ارزشمند و باشکوه تاریخ ایران، نارین قلعه میبد یزد است. این بنای تاریخی و ارزشمند در دوران ساسانی بنا نهاده شده و همانند دژی در دل کویر می باشد که از شهر یزد در قدیم محافظت می کرده است. نارین قلعه به عنوان یکی از آثار ملی کشور در سال 1354 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

این قلعه ی مستحکم یکی از جاهای دیدنی یزد می باشد که در میان علاقمندان به سفر و بناهای تاریخی از محبوبیت بسیاری برخوردار است.

تاریخچه این بنای ارزشمند به زمان سلیمان نبی نسبت داده شده است و طبق افسانه های بسیاری ساخت این قلعه توسط سلیمان نبی به دلیل پنهان کردن گنجینه گنج ایشان بوده است.

قلعه میبد یا همان نارین قلعه در هنگام ظهور اسلام نیز بسیار ارزشمند بوده است و از آن به عنوان مکانی مستحکم و غیر قابل نفوذ در مقابل دشمنان و بیگانگان یاد می کردند. طبق حفاری های متعددی که در این مکان انجام شده است و کشف پاره های سفالی اطلاعاتی مهم در مورد تمدن و قدمت این عمارت کهن به دست آمده است که نشان می دهد بعضی از نگاره ها مربوط به هزاره ی سوم قبل از میلاد مسیح و تمدن ایلامی ها نسبت داده شده است. با استناد بر اکتشافات از نارین قلعه اینطور برداشت شده است که در دوران اوایل ظهور اسلام از این قلعه به عنوان محل سکونت استفاده می شده است، مرمت و بازسازی بعلاوه ساخت بناهای الحاقی در این قلعه عظیم درست در دوران حکومت آل مظفر به پایان رسیده است که برخی از معماران معتقدند این روش مرمت غیر اصولی و با شتاب و عجله بوده است.

نارین قلعه میبد یزد با نام دژ دالان بر روی تپه ای مرتفع احداث شده است و بر تمامی شهر میبد اشراف دارد، باتوجه به نظریه برخی از کارشناسان معماری این عمارت عظیم قلعه ای محکم و از بناهای خشتی برجای مانده از دوران بسیار کهن ایران برجای مانده است.

برای ساخت این بنا از خشت هایی با ابعاد متفاوت استفاده شده است و همین موضوع نشان دهنده تکمیل در هر دوره ی تاریخی است، دیوارهای سنگین تو در تو به همراه چندین برج و بارو این قلعه را تشکیل می دهد. این بنای تاریخی دارای 2 قسمت مردم نشین و حاکم نشین است که بعد از طی کردن مسیری حلزونی از دربند اول به سمت بالا و 3 طبقه شاه نشین می رسید.

یکی از جالب ترین نکات در ساخت و احداث مجموعه ی تاریخی نارین قلعه حفر خندق هایی که نقب های زیر آن تا امتداد یک فرسنگ ادامه داشته است بوده و حفر آن ها به دلیل امور دفاعی و نظامی بوده تا در مقابل تجاوز و حمله ی احتمالی بیگانگان آماده باشند.

نارین قلعه میبد در شهر یزد، میبد، در میدان شهرداری واقع شده است.