ارمنستان در قفقاز جنوبی در میان دریای سیاه و دریای خزر قرار دارد که مرز میان آسیا و اروپا محسوب می‌شود. همسایگان ارمنستان در غرب ترکیه، در شمال گرجستان، در شرق جمهوری آذربایجان، و در جنوب ایران و جمهوری خودگردان نخجوان (جزئی از جمهوری آذربایجان) می‌باشند.
فلات ارمنستان سرزمین بلندی است که قسمتی از شرق ترکیه، جنوب گرجستان، جنوب غربی جمهوری آذربایجان، و تمامی اراضی جمهوری ارمنستان را در برمی‌گیرد. این فلات دارای تعدادی کوه آتش‌فشانی است (آرارات بزرگ به ارتفاع ۵۱۶۵ متر، سبحان ۴۴۳۴ متر، آراگاتس۴۰۹۰ متر). فلات ارمنستان از خاک‌های بلوطی روشن، زرد و بلوطی پررنگ پوشیده شده است و در این فلات مواد معدنی ارزشمندی از جمله کرومیت، آلونیت، طلا، مس، سیانور، منگنز، فلزات پلی متال، نمک سنگ و تعدادی دیگر، وجود دارد.
ارمنستان کشوری کوهستانی و پرباران است و نیز یک کشور محاط در خشکی است. بزرگترین دریاچه این کشور دریاچه سوان است که آب شیرین دارد و پهنه نسبتاً بزرگی از بخش میانی کشور را پوشانده است.
پهناوری ارمنستان ۲۹٬۸۰۰ کیلومتر مربع (۱۴۲ام در جهان) است و حدود ۳٬۲۰۰٬۰۰۰ تن جمعیت دارد. مردم ارمنی پیرو آیین مسیحیت هستند.
میانگین دمای ارمنستان در ژانویه بین ۳- تا ۱۵- درجه سانتی گراد و در ژوئن بین ۱۵ تا ۲۰ درجه و در چاله‌ها تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد است. میانگین بارندگی سالانه آن ۳۰۰ تا ۸۰۰ میلی متر است که در چاله‌ها از ۱۵۰ تا ۳۰۰ میلی‌متر در سال در نوسان است.
جاذبه های گردشگری در ارمنستان
- میدان جمهوری هانراپتوتیان هراپاراك
میدان جمهوری هانراپتوتیان هراپاراك یا میدان لنین سابق، توسط بهترین ساختمان‌های شهر، مانند هتل ماریوت، گالری هنر ملی و موزه تاریخ طبیعی دولتی ارمنستان احاطه شده است. در موزه تاریخ ارمنستان، معماری دوره استالین با معماری ارمنی مخلوط شده.
در مركز میدان جمهوری ، كه برخلاف میدان‌های معمولی بیشتر بیضی است تا گرد، از سنگ مرمر درجه یک و براق استفاده شده. بازسازی و تعمیرات انجام‌شده روی میدان جمهوری، این میدان را تبدیل به قطب گردشی در بعدازظهرهای گرم و شب‌ها كرده.
- ماتناداران
ماتناداران، كتابخانه‌ی باستانی ارمنستان محسوب می‌شود كه كتاب‌های خطی زیادی دارد و در بزرگترین خیابان ارمنستان قرار دارد. این كتابخانه در قرن پنجم توسط “مشتوت” در “واگارشاپات” (اشمیادزین) ساخته شد.در اوایل قرن ١٩، بعد از جنگ، تنها ١٨٠٠ عدد كتاب دست‌نوشته در “اشمیاتزین” باقی ماند و بقیه‌ی آن‌ها سوزانده و پاره شدند.
در سال ١٩٥٩، با تحقیق و بررسی‌های فراوان، توانستند كتابخانه فعلی را تأسیس و سعی بر این شد كه از كتاب‌های خطی و باستانی مراقبت بیشتری به عمل بیاید. در یكی از ستون‌های این كتابخانه، مجسمه‌ای از مشتوت قرار دارد كه با نظم و انضباط، در حال یاد دادن الفبای خود است و مجسمه‌ی شش محقق و نویسنده‌ی بزرگ دیگر نیز، در كنار در قرار گرفته است.
در این كتابخانه حدود ١٧٫٠٠٠ كتاب دست نوشته ارمنی و ١٠٠٫٠٠٠ سند قرون وسطائی و مدرن وجود دارد. بعد از كشتار دسته‌جمعی ارامنه در جنگ جهانی اول، بسیاری از كتاب‌ها گم شدند و تصمیم به جمع‌آوری مجدد كتاب‌ها گرفته شد.
مجموعه نمایشگاهی بیرونی، شامل كتیبه‌ها و سنگ قبرهای حكاكی شده بر روی سنگ‌هایی است كه خاچكار آن‌ها را از مناطق باستانی اطرافایروان، جمع آوری كرده است. داخل نیز مجموعه‌ای از كارهای علمی و فیلسوفانه‌ی یونانی‌ها، رومی‌ها، كتاب‌های دست نوشته‌ی ایرانیان و اعراب و ... است.
- موزه مارتیروس ساریان
موزه مارتیروس ساریان گالری و تعدادی از آثار به‌جامانده از هنرمند بزرگ ارمنستان، “مارتیروس ساریان” را نگه‌داری می‌كند. گفته می‌شود تعدادی از آثار نقاشی او در موزه‌های پاریس و مسكو نگه‌داری می‌شود. پیشنهاد می شود بازدید خود را از طبقه بالا شروع كنید كه كارهای حزن‌انگیز و متأخر او در آنجا قرار دارد.
- خانه اپرا
این ساختمان دارای دو تالار بزرگ است: یكی تالار كنسرت آرام خاچاطوریان و دیگری تالار باله و اپرای ملی. این ساختمان در سال ٢٠٠٣ یک بازسازی کلی شد. خانه اپرا، نقطه تحول قسمت شمالی شهر است كه به وسیله پارك‌ها، كافی‌شاپ‌ها و مراكز خرید محصور شده.
- كلیسای جامع سورپ گریگور لوساوریچ
كلیسای جامع سورپ گریگور اولین كلیسای مدرن ارمنستان است كه به مناسبت جشن گرفتن هزار و هفتصدمین سال مسیحیت در ارمنستان ساخته و در سال ٢٠٠١ هم وقف شد. در پایین پله‌های آن، مجسمه‌ای از زوراوار آندرانیك قرار گرفته که فرمانده‌ی ارتشی بود كه در ماه می ١٩١٨ توانست ارتش تركیه را شكست دهد.
- موزه دولتی تاریخ ارمنستان
در این موزه، سنگ‌های زمان غارنشینان در دره‌ی هرازدان تا ستاره‌شناسی و متالورژی مربوط به ٣٠٠٠ سال قبل از”متسامور”، امپراتوری “اورارتو” و اتحاد قبایل “هایك” به ملتی واحد در قرن ۶ قبل از میلاد، به نمایش گذاشته شده. این موزه در میدان “هانراپتوتیان هراپاراك” قرار گرفته.
- موزه و یادبود كشتار ارامنه
این موزه در زیرزمینی كه دارای عمارت بزرگی از سنگ خاكستری است، قرار گرفته. تصاویر بسیار بزرگ آنجا كه بیشترشان دارای توضیحاتی به زبان انگلیسی هستند، به‌خوبی بیانگر عمق فاجعه‌ی كشتار دسته‌جمعی ارامنه در آن زمان هستند.
موزه كشتار ارامنه، به خوبی بیانگر درد و رنج مردم ارمنستان در كشتار سالهای ١٩١٥ تا ١٩٢٢در زمان امپراطوری عثمانی است. برای نشان دادن چهره‌ی دیومنشانه‌ی دولت عثمانی احتیاج به توضیح اضافی نیست، عكس‌ها خود توصیف كننده‌ی چهره‌ی عثمانی‌ها در اواخر سال ١٩١٤ و اوایل ١٩١٥هستند.
دستگیری و كشتار رهبران و روشنفكران جامعه در ٢٤ آوریل ١٩١٥، سرآغاز كابوس شبانه‌ی آن تابستان بود. در سراسر آناتولیا مردان بازداشت شده و از شهرهای خود به نزدیك‌ترین خط مرزی برده شده و به رگبار بسته شدند. زنان و كودكان نیز از شهرهای خود اخراج و به صحراهای سوریه برده شدند. آخرین عكس این موزه مربوط به تصویری از پرورشگاهی در صحراهای سوریه است. بازدید از این موزه رایگان است.
- مجسمه مادر ارمنستان
این مجسمه بزرگ ٢٣ متری، در خیابان “مسروپ مشتوت”، در میدانی كه به سبك معماری شوروی سابق ساخته شده، قرار گرفته است. این مجسمه دارای ستون‌هایی است كه با لامپ و فواره‌های زیادی تزئین شده.
- قلعه و موزه اربونی
تاریخ ساخت این قلعه به ٧٨٢ قبل از میلاد نسبت داده شده. در كاوش‌ها در این قلعه از سال ١٩٥٩ آغاز شد. این قلعه خیلی اتفاقی کشف شد، یكی از كشاورزان، به طور اتفاقی لوحی سنگی را در این منطقه پیدا كرد. باستان‌شناسان در این منطقه توانسته‌اند لوح‌های خط میخی بسیار زیادی را پیدا كنند كه مربوط به زمان آرگیشتی اول، پادشاه اورارتو بوده است.
موزه‌ی اربونی نیز در پایین تپه قرار گرفته است و شامل لوحه‌های خط میخی و جواهرات پیدا شده در ساختمان‌سازی‌های روس‌ها در دهه‌های ١٩٦٠ است. این موزه در خیابان اربونی ٣٨ قرار گرفته است.
