در استان خراسان جنوبی، در شمال شهر طبس و نزدیک روستای ازمیغان، در امتداد خروجی یک قنات، محلی موسوم به کال جنی وجود دارد. کال در واقع اصطلاحی است محلی به معنای دره یا مسیر ایجاد شده به وسیله سیلاب ها و جریان آب. این محل در موقعیت جغرافیایی ۳۳° ۴۹′ ۲۴٫۷۷″ N 56° ۵۰′ ۴٫۲۳″ E واقع شده است.

این دره زیبا دارای دیواره هایی بلند و ترسناک است که ورود به آن را کمی خطرناک می کند. دره زیبا و حیرت انگیز جنی محلی است که بومیان قدیم معتقد بودند که ارواح و اجنه در آن زندگی می کنند.

دره کال جنی دارای تونل ها و خانه هایی با نام خانه گبرها است که برای سکنی گزیدن زرتشتیان در زمان های دور ساخته شده است که از دیگر جذابیت های این دره زیبا محسوب می شود. مسیر دسترسی به این حفره ها بسیار دشوار است. در مسیر این حفره ها تونل هایی دیده می شد که احتمالا راه های ارتباطی آنها با هم بوده است .برای وارد شدن به بخش پایینی و کف کال جنی حتما نیاز به یک راه بلد بومی است، تا بتواند به شما در یافتن مسیر درست کمک نماید.

تحقیقات و یافته های تاریخ شناسان حکایت از آن دارد که این سازه ها در داخل دره در دوره ساسانیان ایجاد شده اند.

پس از جدا شدن از جاده آسفالت و دو راهی استخر شاعر در با عبور از مسیری در حدود ۵ کیلومتر، جاده خاکی به محل اصلی دره خواهم رسید. در این قسمت مسیر دره کال جنی مشخص می شود. برای ورود به این دره دو مسیر متفاوت وجود دارد. یکی از مسیر ها از بخش انتهایی جاده خاکی که بخش ابتدایی دره است و با کوه اتصال دارد. ورودی دوم نیز در بخش میانی جاده می باشد که از میان یک شکاف امکان دسترسی به دره را فراهم می کند. توصیه ما به شما استفاده از ورودی اول می باشد. این ورودی هم امنیت و زیبایی را در کنار هم برایتان به ارمغان خواهد آورد. از محل اتصال این دره به کوه یک چشمه آب روان جریان دارد که باعث سرسبزی و رویش درختان و گیاهان بسیاری در منطقه شده است. درختان نخل خود رو نیز در این مکان قال مشاهده هستند.

در طول این دره به سبب وجود باد و ایجاد فرسایش، پستی و بلندی های بی نظیر و زیبایی خلق شده است.در صورتی که تمایل دارید چشم انداز های زیبا و بکر طبیعی را رویت نمایید کافی است مسیر آب را دنبال نمایید. در مسیر های مختلف دره شاهد نیزار ها و درختان نخل هستیم. بخش هایی از این دره به شکل u و بخشی دیگر به شکل V می باشد.

در بخش هایی از دره شاهد جمع شدن آب به شکل حوضچه های کوچک و بزرگ هستیم. که در فصل گرم تابستان به بازدید کنندگان این امکان را می ده مه تنی به آب زده و در آن شنا کنند و بالاخره در محلی این آب بوسیله راه آب و تونلهایی که توسط اهالی روستاهای پایین این منطقه ایجاد شده به داخل قنات هدایت می شود.با ادامه دادن مسیر دره می توانید شاهد آبشارهای کوچک محلی باشید که در اصطلاح محلی شلن (sholan) نامیده می شود. در این بخش از رودخانه به سبب افزایش فرسایش آب می توانید شاهد فراز و فرود ها نقوش بسیار زیبایی در کف و دیواره های دره باشید. با گذشت از این محل دیگر دره خشک و بی آب است زیرا تمامی آب های وارد شده به رودخانه در بخش پیشین به داخل قنات ها جاری گردیده و دره از وجود آن بی نصیب مانده است. اگر کمی دیگر در میانه دره به مسیر خود ادامه دهید با حفره هایی در دیواره های کال مواجه خواهیم شد. ابتدا به نظر می رسد این حفره ها ساخته طبیعت و فرسایش های خاک هستند. اما در صورتی که با دقت آنها را بررسی نمایید خواهید دانست که این سازه ها تماما ساخت بشر هستند.

در ارتفاع ۲ متری از سطح زمین کال جنی چاه ورودی قرار دارد که با کمک یک همراه می توان به درون آن رفت و سپس از این چاه که حدود ۷-۸ متر ارتفاع دارد و بوسیله جای دست ها و حفرات بدنه آن بالا می رویم و به تالاری بر می خوریم. در دو طرف این تالار دو دالان قرار دارد و هر کدام از تالار ها شامل چندین اتاق است. همه این ها بوسیله بشر و در دل دیواره این دره عجیب پدید آمده است.

هنوز می توان رد تیشه معماران آن را بر در و دیوار اتاقک ها مشاهده نمود. طبق نظر کارشناس سازمان میراث فرهنگی تاریخ ساخت این مکان به دوره ساسانیان بر می گردد و به نظر می رسد محل چله نشینی یکتا پرستان بوده است.

با ادامه مسیر دره کال جنی باز هم شاهد چنین ساخت هایی خواهیم بود که بر اثر فرسایش سیلاب های موسمی، چاه و محل دسترسی از پایین دره به اتاقک های آن از بین رفته و دسترسی به آن را از راه پایین دره غیر ممکن کرده است. تنها بازدید از این تالار دوم در سال ۱۳۸۰ و به وسیله یک مربی صخره نوردی انجام گرفته است. وی با ورود به داخل این تالار بیان نموده است که ساختار این سازه دقیقا قرینه سازه دیگر میباشد.

قلعه کنگلو در جنوب رشته‌کوه «خرورو» با ارتفاع سه هزار و ۶۲۰ متر قرار دارد اما بومیان این منطقه را چکل به معنی چکادکوه و صخره دست‌نیافتنی می‌نامند و دلیل انتخاب این نام هم این است که چکل آنقدر بلند است که خورشید هر روز برای طلوع از زیر آن بالا آمده و در هنگام غروب از یال غربی چکل پایین می‌رود.

دژ کنگلو با بهره گیری از تکنیک های معماری دوره ساسانی- اشکانی ساخته شده است و مانند دژی مستحکم و استوار در میان یک استار طبیعی در بالای دره باستانی آرم و در شکاف بخشی از رشته‌کوه‌های البرز در سوادکوه قرار دارد و همین یکی از دلایلی بوده که از دستبرد و تجاوز بیگانگان و غارتگران در امان مانده است.

این قلعه مربوط به دوره ساسانی است و مصالح به‌کار رفته در آن از جنس سنگ و گچ نیم‌کوب دلیل محکمی بر این ادعاست.

وجود اندود گچ و خاکی که حاوی اکسید آهن است در مصالح این دژ باعث ایجاد نمایی سرخرنگ شده است که البته بنا به شرایط اقلیمی مقداری از این سرخی کاسته شده است.

قلعه کنگلو که با هسته مرکزی و ۲ بازوی خود شکل یک عقاب را برای بینندگان تداعی می کند دارای یک پلان و نقشه بی نظیر است و این معماری خاص دفاعی آن را از در میان تمامی استحکامات دفاعی موجود در ایران متمایز می نماید.

فرم طاق و ساختار ظاهری این دژ می تواند یاد آوری طراحی غار دژ اسپهبد خورشید در همین منطقه و قلعه‌دختر فیروزآباد، کاخ سروستان و مجموعه تخت سلیمان در دیگر نقاط ایران باشد.

از جمله جذابیت های این دژ مستحکم می توان به وجود سازه‌های چهارگوش و بقایای اندودکاری اشاره نمود که نشان دهنده امکانات و محدودیت های ذخیره آب و مایعات به کمک این ابزار هاست. همچنین کاوشگری های باستانی منجر به کشف تعدادی گورهای باستانی قلعه کنگو شده که متعلق به عهد آهن و دوره ساسانی می باشد.

بنا بر محل قرار گیری این دژ که خط راس قلعه کنگلو دقیقا با وسط رشته‌کوه «خرو نرو» تنظیم شده و با توجه به پلان و فرم خاص این دژ، این احتمال وجود دارد که از این منطقه برای کاربرد نجومی و بررسی‌های اخترشناسان و محققان استفاده می ‌شده است.

این غار زیبای نباتی که در استان یزد واقع شده است یکی از جاذبه های طبیعی شهرستان تفت واقع در روستای تاریخی و زیبای «ندوشن» از توابع بخش خضرآباد شهرستان صدوق (اشکذر) است که به سبب دارا بودن استالاگمیت و استالاکتیت و همچنین بلورهای گل کلمی زیبایی های چشم نواز و زیبا را در دالان ها و فضاهای مختلف پدید آورده است. وجود قندیل های نباتی شکل در ابن غار تصاویر بدیع و چشم نواز را پدید آورده است.

این غار از نظر بزرگی و زیبایی به نام عروس غار های استان یزد نام گذاری شده است و جزو غارهای فعال شناخته می ‌شود كه در آن غارزایی و رسوب‌ گذاری با سرعتی بسیار كم در حال تداوم است.

کارشناسان و زمین شناسان معتقدند وجود رطوبت داخل غار، چکیدن آب از قندیل‌ ها، ترمیم قندیل ‌های شکسته شده و وجود مواد آهکی نشان دهنده فعالیت و زنده بودن غار نباتی یزد است.

این غار دارای ۲ دهانه بوده که یکی طبیعی و دیگری به صورت مصنوعی ایجاد شده است. برای ورود از دهانه اصلی باید تا ۳ متر فرود داشته باشید در حالی که دهانه مصنوعی مسیری هموارتر دارد نیاز به فرود نخواهد داشت.

پس از ورود به درون غار و عبور از سراشیبی ابتدای مسیر به یک سه راهی خواهید رسید مسیر سمت چپ با شیبی تند به چشمه آب قابل شربی در عمق ۱۹ متری غار منتهی می شود. مسیر سمت راست نیز با شیبی به سمت پایین به یک تالار منتهی می شود. مسیر روبه رو مسیر اصلی غار است که با دور زدن یک استلاگمیت به تالار اول غار می رسد. این تالار دارای ۲ مسیر است که مسیر اول به از سمت راست حفره هایی است که به دهلیزی که در بالای تالار دوم قرار گرفته منتهی می شود و مسیر سمت راست سوراخ کوچکی است که می بایست به صورت نشسته از آن وارد تالار دوم شد.

مسیر سمت راست دهلیزی است که در دو طرف خود به دو اتاقک زیبا ختم می شود و مسیر سمت چپ با شیبی نسبتا تند وارد تالار سوم که با قطعه سنگی بزرگ به دو قسمت تقسیم شده است. در این تالار نیز مانند تالار قبلی دو راه پیش روی داریم؛ این تالار در واقع آخرین تالار این غار با شکوه است. در این غار نخ کشی ضروری نیست ولی انجام آن اطمینان خاطری برای بازگشت است. در مجموع غار نباتی ندوشن در عین زیبایی غار بزرگ و دشواری نیست.

در ۳۵ کیلومتری شمال شرق شهر زنجان، روستایی زیبا به نام شیلاندر با معماری پلکانی و خانه هایی ساخته شده از خشت و گل ‏و مردمی سرشار از زندگی وجود دارد. این روستا به سبب وجود پروانه های بسیار به زادگاه پروانه ها معروف است.‏

مردم روستای شیلاندز که حالا شهر نشین شده اند تنها سه ماه تابستان را برای بهره مند شدن از هوای پاک و خنکای سایه درختان در ‏تابستان به این منطقه نقل مکان می کنند تا از هوای پاک، اکسیژن خالص و زیبایی فوق العاده طبیعت بهره مند گردند ساکنین این ‏روستا می گویند ما فقط سه ماه سال را در این مکان می گذرانیم حال آنکه اینجا منزلگاه دائمی پروانه ها در تمامی سال است.‏

امروزه این محل محلی ناب و بکر از مناطق گردشگری زیبا ی کشورمان را برای تفریحات تابستانی می باشد.

مسیر رسیدن به سرزمین پروانه ها جاده ای خاکی است. ۱۶ کیلومتر که از شهر به سمت شرق حرکت میکنید به بالای کوهی می ‏رسید که قله آن در محاصره ابرهاست. ۲ کیلومتر دیگر باید مسیر را ادامه دهید. جاده کم کم پیچ در پیچ می شود و در مسیر ‏رسیدن به مقصد مملو از چشمه های زیبا و پروانه های رنگارنگ.‏ یک طرف جاده پر است از درختان توت، فندق، آلو وگردو که منزلگاه پروانه هاست و در طرف دیگر روستای زیبای شیلاندر ‏واقع شده است.‏

آب اهالی این منطقه از چشمه های فراوان آن تامین می گردد و مردم روستا اب چشمه را لوله کشی نموده و در حوضچه ای جمع ‏آوری می کنند که م یتوان از خنکای آن هر دم بهره مند شد.‏ کمی آنطرف تر از روستا نیز آبشاری به ارتفاع ۹ متر وجود دارد که زیبایی این منطقه را دو چندان می نماید.‏

هوای این روستا اکسیژن خالص است، هوایی پاک و فوق العاده که باعث می شود ریه های آلوده از دود و دم ماشین ها را برای ‏مدتی هرچنر کوتاه تازگی و شادابی بخشید و از آلودگی هوا رهانید.

‏سوغاتی روستای شیلاندز توت، آلو، گردو و فندق است به همراه ریه هایی مملو از هوای پاک.‏

وقتی متوجه می شوید که این طبیعت زیبا همان زادگاه پروانگان است که در میان درختان به دویدن و جست و خیز بپردازید و به ‏سبب تحرکتان پروانان خفه در زیر برگ گل ها و درختان را به پرواز وادارید. ‏ در واقع این محل برای انسان ها تفرجگاهی در منزلگاه پروانگان است که به سبب حضور درختان توت و فندق در این محل گرد ‏هم جمع شده اند.

ییلاق سوباتان از شمال به رودخانه زیبا و البته خروشان لیسار و از شرق به جنگل های دیدنی و انبوه تالش و از طرف جنوب به ییلاق های آسبومار جوکندان و از غرب به دریاچه زیبای نئور و ییلاق های اردبیل متصل می شود. سوباتان در اصل نام ییلاقی در غرب لیسار در نزدیکی شهر تالش واقع در استان گیلان می باشد این منطقه بکر و توریستی در ارتفاعات 1800 تا 1900 متری قرار دارد.

سوباتان در حقیقت به یک مکان خاص گفته می شود و هرجایی در این منطقه نام خاص خود را دارد. بیده پشت، گزنه هونی، دره گنجه خونه، ورزان، هونی یش و... همه ی این ها مکان هایی هستند که برای اهالی آن محل تداعی گر منطقه خاصی می باشد.

آبشار ورزان، دشت گل های شقایق، بلندی ها و دره های متعدد، چشمه های فراوان آب شیرین نزدیکی دریاچه نئور و در آخر منظره چشم نواز مه باعث جذب گردشگران به این منطقه زیبا شده است.

این منطقه به علت قرار گرفتن در مسیر وزش باد هایی که از سمت شمال می آیند در تمامی فصل ها حتی فصل های گرم سال که در شهر های بزگ دمای هوا به شدت طاقت فرساست، دمای نسبتا خنکی دارد.

سوباتان فاقد دکل های برق می باشد و برق این روستا از طریق موتور های برق تامیین می شود. بازار موجود در روستای سوباتان تمام نیاز های گردشگران و مردم این روستا را بر طرف می کند و قابل ذکر است تلفن‌های همراه تنها در مناطق بلند این منطقه قابل استفاده می‌باشند.

عشایر روستای سوباتان، خود در کلبه های چوبی و پُری زندگی می کنند به طوری که در فصل های سرد سال به جنگل های اطراف کوچ می کنند.

ییلاق سوباتان دارای مغازه های قصابی، چایخانه، کافه و... می باشد که دسترسی گردشگران را برای تهیه احتیاجات خود آسان کرده است.

 
مسیرهای منطقه ی سوباتان:
برای رسیدن به منطقه سوباتان چند راه وجود دارد که عبارت اند از:
    تهران، رشت، هشتپر و در نهایت جاده آق اولر به سمت سوباتان، که البته از هشتپر به بعد با ماشین های معمولی قابل پیمایش نیست و نیازمند هماهنگی با نیسان های محلی است.
    تهران، اردبیل، خلخال و سپس جاده نئور به سمت سوباتان که البته از نئور به سوباتان نیازمند پیاده روی 8 تا 10 ساعته و یا استفاده از ماشین های محلی است.
    اتوبوس تهران - آستارا، پیاده شدن در هشتپر و استفاده از ماشین های محلی
    با هواپیما: تهران، رشت یا تهران، اردبیل و بقیه مسیر مانند مسیر اتوبوس
    دشوارترین مسیر، راه جنگلی لیسار- سوباتان می‌باشد که جاده قدیمی رسیدن به سوباتان است و امروزه تنها گردشگران حرفه ای از این راه عبور می کنند. طولانی بودن و دشوار بودن و نبود هیچ امکاناتی از جمله دلایل عبور نکردن گردشگران معمولی از این مسیر می باشد. کل مسیر از ییلاق سوباتان تا جاده آسفالت 23 کیلومتر میباشد که تغییر ارتفاعی نزدیک به 1800 متر دارد.

این روستا در ۳۶ کیلومتری شمال شهرگچساران از استان چهارفصل کهگیلویه و بویر احمد واقع شده است. روستای گردشگری مارین دارای اب و هوای معتدل و مکان های دیدنی بی نظیری می باشد که این روستا را به محلی پر طرفدار و جذاب تبدیل کرده است .

این روستا جزو مکان های متبرکه نیز می باشد با وجود بقعه امام زاده بی بی حمیده خاتون که یکی از نوه زاده های امام موسی کاظم (علیه السلام) است میتوانید زیارتی انجام دهید و به گردش خود در این روستای سرشار از دیدنی ها ادامه دهید.

این روستای زیبا یکی از معماری های تاریخی ایران را در خود جای داده، اگر به روستای ماسوله واقع در شمال سفر کرده باشید به شباهت این روستا با روستای ماسوله پی خواهید برد، به همین دلیل گردشگران این روستا را به ماسوله ی جنوب نام می برند.

وجود سد بزرگ کوثر و دیدنی در ۱۷ کیلومتری روستای مارین یکی دیگر از جاذبه های این روستای بکر محسوب می شود.

روستای تاریخی و زیبای مارین که محل رفت و آمد توریست ها در فصل های بهار و تابستان است، منظره ی خوبی برای عکس های شما به یادگار می گذارد و مناسب برای عکس های کارت پستالی ویژه مناطق بهاری می باشد. این روستای تاریخی از مناظر دل انگیزی مثل طلوع و غروب خورشید و صدای دلنشین پرندگان فضایی پر از ارامش را به شما گردشگران هدیه می کند .

مارین دارای گیاهان و جانوران گوناگونی می باشد که یکی دیگر از موارد پر طرفدار این محیط طبیعی محسوب می باشد ، شما در این منطقه می توانید شاهد پرنده ها وجانوران مختلف نظیر شاهین، کبک و جانورانی مثل گرگ،روباه،قوچ،میش،گراز و نیز وجود گیاهانی نظیر کتیرا، گل گاوزبان ،گل بنفشه باشید .

مردم این روستا از لهجه ای بسیار زیبای دیلی از گویش زیبای لری برخوردارند که مردم اردکان شیراز نیز دارای همین لهجه زیبا هستند ونیز مردمان ان دارای رفتاری بسیار شیرین و در مهمان نوازی شهرت خاصی دارند

این روستای تاریخی دارای پیشینه راه سلطنتی شوش به تخت جمشید و بیشابور در دوره هخامنشیان این راه از ۷ کیلومتری این روستا عبور کرده است. موقعیت جنگی روستای مارین در این دوره تاریخی باعث شده تا قلعه های مخصوص نگهبانی از راه ها بنا شود.

خانه های این روستای تاریخی روی همدیگر ساخته شده اند و هیچ وسیله ای نمیتواند از کوچه های این خانه ها عبورکند و برای بازدید شما گردشگران بسیار مکان خوبی می باشد . مصالح ساخت خانه های این روستا از کاه و گل میباشد و انتظار دیدن اجر و کاشی را در این روستا نداشته باشید.

چشمه های اب شیرین از دل زمین سیر اب مارین که خواص معدنی معدنی نیز دارد به شما طراوت و شادابی می بخشد و نیز وجود باغستانهای زیبا و انبوه در این روستا خاطره ای خوش و به یادماندنی را برای گردشگران بجای می گذارد.

از سوغاتی این روستا می توان وسایلی که با دست خود اهالی روستا ساخته می شود نام برد مثل گلیم، جاجیم، قالی و توبره و نیز خوراکی های محلی مثل رب انار، کره، ماست، دوغ، مغز بنه

دریاچه نیلی مارمیشو ۵ هکتار وسعت دارد و  با عمق ۵۰ تا ۶۰ یکی از مناطق زیستی ماهی قزل آلاست که در میان بومیان شهرت بسیار دارد.
این دریاچه که کمی کوچکتر از دریاچه ارومیه است در فاصله ۴۵ کیلومتری غرب شهر ارومیه واقع شده است و شما می توانید این دریاچه محصور در میان کوهستان ها را جایی در نزدیکی مرز ایران و ترکیه ببینید.

دریاچه ارومیه و شهر زیبای ارومیه هر ساله حجم بازدید کنندگاه بسیاری را میزبانی می کند و این در حالی است که بسیاری از این بازدید کنندگان هیچ اطلاعی از دریاچه زیبا و بکر دیگر این شهر ندارند. دریاچه مارمیشو با طبیعت بکر و زیبا خود می تواند لذت ارومیه گردی شما را چندین برابر نماید .

این منطقه به سبب دارا بودن پوشش گیاهی بسیار متنوع محیط مناسبی برای پرورش زنبور عسل می باشد و عسل های آن به سبب تغذیه از گل های وحشی طعمی بی نظیر و فوق العاده دارند. که با چشیدن آن می توانید طعم یک عسل واقعی را تجربه نمایید.

اطراف دریاچه را درختان انبوهی فراگرفته كه همچون حلقه ‌ای سبزرنگ می ‌درخشد و در فصل بهار و تابستان سراسر سبز و در پاییز یكپارچه رنگین می ‌شود و صحنه‌ ای را به وجود می ‌آورد كه كمتر جایی می ‌توانید مشابه آن را ببینید. این منطقه به سبب کوهستانی بودن می تواند بهترین محل بازدید در فصل های گرم باشد اما در فصل های سرد بهتر است از بازدید این محل خود داری نمایید زیرا جاده های کوهستانی و سنگ لاخی یخ زده می تواند کمی خطرناک باشد.

رودخانه نازلوچای از كوه‌های بایبون و ستاره لوند سرچشمه می ‌گیرد و در نهایت به تنگه‌ای بسیار سرسبز و دیدنی می‌ رسد. از جمع شدن آب این رودخانه دریاچه مارمیشو به وجود آمده كه زیستگاه جانوران و گیاهان بسیاری است كه برای نمونه می ‌توان به ماهی قزل ‌آلا، درختانی چون صنوبر، بید، بلوط، زالزالك و گیاهانی چون لاله كوهی، گون، شیرین‌ بیان، زنبق وحشی و… اشاره نمود.  محیط آرام و دل انگیز این دریاچه مکانی بسیار مناسب برای ماهی گیری است.

برای رسیدن به دریاچه نیلی مارمیشو باید از مسیری که در حاشیه رودخانه زیبای نازلوچای در غرب شهر ارومیه قرار دارد عبور نمایید و در میان راه از روستاهای پسان، بانی و هلانی بگذرید تا به روستای مارمیشو برسید مسیر جاده در دره زیبایی قرار گرفته كه خود از منظره كوهستانی خاصی برخوردار است. در این مسیر بایستی با پیدا کردن زیارتگاه پیر خراسانی مسیر سنگلاخی را دنبال نمایید تا  آبی نیلگون مارمیشو در برابر چشمتان ظاهر شود. ‏

در كنار بازدید و اتراق در كنار دریاچه مارمیشو می ‌توانید از آبشار زیبایی كه در نزدیكی دریاچه و در مسیر رودخانه نازلوچای قرار گرفته است كه آن نیز آبشار مارمیشو نام گرفته، دیدن كنید. این آبشار فصلی است و در فصل بارندگی از میان صخره‌های كوه‌های اطراف رودخانه نازلوچای به آن می‌ریزد.

یکی از جاذبه ها و مناظر بی نظیری که در این منطقه مشاهده خواهید کرد وجود چادر های عشایری و ایلاتی است که منظره ای بدیع و خیره کننده به وجود می آورد و همچنین به شما این فرصت را خواهد داد که از نزدیک با زندگی آنها آشنا شوید.

یکی از جاذبه های طبیعی شهر اردبیل و تنها دریاچه طبیعی داخل شهری ایران، دریاچه شورابیل می باشد.

نتایج مطالعات زمین شناختی نشان می دهد که قدمت این دریاچه بسیار بیشتر از دریاچه ارومیه بوده و یکی از جاذبه های طبیعی شهر اردبیل و تنها دریاچه طبیعی داخل شهری ایران می باشد

این دریاچه وسعتی به اندازه ۱۸۰ هکتار دارد و امکانات تفریحی، فرهنگی و ورزشی بسیاری را دارا می باشد که از آن جمله می توان به پیست دوچرخه سواری و دو میدانی، باغ وحش، تعدادی هتل (مجتمع توریستی کوثر و هتل شورابیل)، یک شهر بازی روباز ویک شهر بازی سرپوشیده اشاره کرد.

به سبب قرار داشتن این دریاچه در حریم شهری،شهرک‌های دادگستری، کوثر، مهر، ولیعصر، راه و ترابری، و دانشگاه‌های محقّق اردبیلی، پیام نور، علوم پزشکی، و نیز نمایشگاه بین‌المللی اردبیل در حاشیهٔ این دریاچه قرارگرفته‌اند.

این دریاچه از مسیر دانشگاه محقق اردبیلی، دانشگاه علوم پزشکی و دانشگاه پیام نورقرارعبور میکند.

این دریاچه در ابتدا بسیار شور بوده که در حال حاضر با افزودن مقداری آب شیرین از شوری آن کاسته شده و امکان پرورش ماهیانی چون قزل آلا در آن فراهم گردیده است. این دریاچه از مناطق شکار ممنوع استان می باشد.

در گذشته پیش از افزوده شدن آب شیرین به این دریاچه، گل آن به سبب شوری بیش از حد و دارا بودن املاح فراوان، خاصیت درمانی زیادی برای رفع مشکلات پوستی و درد مفاصل داشتاما در حال حاضر دیگر خاصیت خود را از دست داده است.

این دریاچه یکی از مکان های توریستی اردبیل محسوب می گردد که هرساله بازدید کنندگان فراوانی را به خود جذب می نماید.

به سبب توریست خیز بودن این رودخانه هتل شورابیل دو ستاره در قسمت شمالی ساحل دریاچه و هتل کوثر سه ستاره با امکاناتی چون چهل و شش واحد سوئیت ویلائی ، سالن کنفرانس وسالن همایش و دو رستوران و کافی شاپ. کافی نت و سالن ورزشی درزمینی به وسعت ۲۶۱۲۵ متر مربع در ساحل جنوبی دریاچه شورابیل ساخته شده‌است.

هتل بزرگ ارم دارای ۲۱۰ اطاق، ۳۰ سوئیت در ساختمان اصلی و ۱۴۰ سوئیت آپارتمان در محوطه و نیز فروشگاههای تجاری، رستوران، کافی شاپ های متنوع با انواع غذاهای ایرانی و خارجی،رستوران گردان ، رستوران سنتی، فست فود، تالارهای مخصوص ازدواج و جشن تولد و همچنین دو سالن آمفی تئاتر و یک سالن کنفرانس است.

در تازه ترین خبری که پیرامون صنعت هتلداری در کیش شنیده می شود، هتل بزرگ ارم به عنوان بزرگترین هتل جزیره کیش (از نظر تعداد اتاق) تعطیل و پلمب شده است.

معاون گردشگری سازمان منطقه آزاد کیش نیز با اشاره به تعداد شکایات مردمی واصله در خصوص عدم ارائه خدمات مطلوب و اقدام به فروش اتاقهای هتل ارم با عنوان هتل ۴ ستاره افزوده است که در این زمینه علاوه بر شکایات واصله در جزیره کیش، مرکز ارتباطات مردمی نهاد ریاست جمهوری و دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد طی نامه به کثرت شکایات مطرح شده از این هتل اشاره کرده و خواستار رسیدگی جدی به این موضوع شدند.

معاون گردشگری سازمان منطقه آزاد کیش طبق بخشنامه ای که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در تاریخ ۲۵ دی ماه به مدیران کل خود در استانهای مختلف کشور ارسال کرده، با شاره به اینکه این هتل از ۱۶ دی ماه شرایط لازم برای پذیرش مسافر را نداشته و غیرفعال خواهد بود، از آنها خواسته است دستور دهند موضوع به دفاتر گردشگری اطلاع رسانی شود تا در اجرای تورهای کیش این ملاحظه مد نظر قرار بگیرد.

وی در ادامه افزود: هتل ارم پس از ماه‌ها دریافت اخطارهای قانونی، عدم رعایت اصول هتلداری و عدم توجه به فرصتهایی که به دفعات طی ۳۰ ماه گذشته داده شده اعمال قانون شده است.

بهمن ماه سال گذشته رئیس سابق سازمان میراث فرهنگی در سفر خود به فرانسه با رئیس موزه لوور یادداشت تفاهمنامه ای امضا کرد که بخشی از موضوع آن مربوط به حوزه‌هایی نظیر باستان‌شناسی و هنرهای بومی بود. پس از امضای تفاهمنامه میان متولیان میراث فرهنگی در ایران و موزه لوور فرانسه، معاون میراث فرهنگی کشور از برگزاری نمایشگاه آثار تاریخی موزه لوور در ایران خبر داد.

جان لوک مارتینس رئیس موزه لوور فرانسه در سفری که آن در فروردین امسال به ایران داشت ضمن امضای تفاهمنامه ای با موزه ملی و سازمان میراث فرهنگی برای برگزاری نمایشگاه و نشست مشترک از برخی از بناهای تاریخی و موزه های ایران بازدید کرد.

پیرو همین تفاهمنامه ها قرار است که نمایشگاهی از آثار موزه لوور در ایران برپا شود. پیش از این نیز موزه ملی ایران دو نمایشگاه با عنوان «هنرصفوی» را در سال ۲۰۰۷ در موزه لوور و «امپراطوری هخامنشی» را در همان سال در پاریس برگزار کرده بود.

معاون میراث فرهنگی کشور در این باره به خبرنگار مهر گفت: موزه لوور قصد دارد تعدادی از اشیای دوره های مختلف تاریخی را به ایران بیاورد. این موضوع یکی از بندهای تفاهمنامه ای است که بین موزه ملی ایران و موزه لوور امضا شده بود. محمد حسن طالبیان معاون میراث فرهنگی کشور در ادامه افزود: هنوز زمان و جزئیات این نمایشگاه قطعی نشده است اما تصور می کنم که اواخر سال و یا اوایل سال آینده این نمایشگاه در ایران برپا شود.

وی بیان کرد: پیش از این نیز قرار بود که نمایشگاه بزرگی از آثار تاریخی مکزیک در ایران برگزار شود اما منابع مالی و بیمه ای ما نمی توانست مشکلات این نمایشگاه را تامین کند به همین دلیل منصرف شدیم. اگر ما برای نمایش آثار تاریخی کشورهای خارجی مشکل بیمه آثار را نداشته باشیم آنها مشتاقانه نمایشگاه در ایران برگزار می کنند.

محمد حسن طالبیان گفت: مسئولان موزه لوور تعدادی شی را به ما نشان دادند و ما از بین آنها برای نمایش در ایران انتخاب کردیم. اول نمایشگاهی در ایران برپا می شود سپس آثاری را نیز برای نمایش از ایران می فرستیم. در این ارتباط مشکلی برای بیمه آثار نداریم چون موزه لوور قبول کرده که این هزینه ها را تامین کند.
مدیر موزه ملی ایران، جبرئیل نوکنده نیز در این باره به خبرنگار مهر گفت: برای ما جلسه ای پیرامون این موضوع تشکیل دادند اشیای ارسالی به ایران از نفایس موزه لوور است و از فرهنگ های متعدد مانند یونان، مصر، بین النهرین. به این معنی که از هر دوره تاریخی و هر فرهنگی سه شی تاریخی موزه به ایران می آید که حدود ۲۴ شی است. البته ممکن است این تعداد بیشتر و یا کمتر شود. تاکنون در میان این آثار هیچ شی که متعلق به ایران باشد وجود ندارد.

وی گفت: از طرف موزه لوور پیشنهاد برگزاری یک نمایشگاه داده شده است و ما اکنون درحال بررسی این موضوع هستیم.